Ga naar de inhoud
Menu

Over de LEREN LEREN Methode

De LEREN LEREN Methode geeft leerkrachten, docenten en leerlingen middels drie kant en klare lesprogramma`s met bewezen effectieve leer- en geheugentechnieken, inzicht in de eigen communicatie en handvatten voor een succesvol leerproces.

Door gebruik te maken van de oorspronkelijke talenten van het brein in combinatie met passende werkvormen en generatief leren (een leerling maakt zelf iets op basis van de lesstof, zoals een conceptmap of tekening), ontstaat grip op de lesstof en begrijp je wat school verwacht. Dat motiveert en geeft zelfvertrouwen.

Wij hebben heel bewust gekozen voor een opleiding van 1 dag voor docenten/leerkrachten als voorwaarde voor aanschaf van de lesprogramma`s met handleidingen. Door belangrijke technieken en werkvormen zelf te ervaren, en inzicht te krijgen in je eigen manier van lesgeven/communiceren, waarborgen wij de kwaliteit van het leersucces.

De LEREN LEREN Methode omvat 3 complementaire lesprogramma’s:

Basis denksystemen

Een dagprogramma (6 lesuren) dat een bevoegd trainer mag geven aan (jong)volwassenen en onderwijs-en zorgprofessionals. Hierin staan theorie en achtergronden van het lerende brein en de verschillende leerstrategieën centraal staan. Er ontstaat inzicht in de eigen manier van denken, lesgeven en communiceren en die van de ander. Ben ik visueel of verbaal ingesteld? Welke leerstrategie zet ik bij voorkeur in en wat is de impact daarvan op mijn manier van communiceren/lesgeven? Wat zijn de valkuilen en waar ligt mijn kracht? Met unieke werkvormen op het gebied van effectief communiceren, tekstbegrip, samenvatten, brainstormen en non-verbale intervisie.

Studenten en volwassenen (bedrijfsleven) kunnen voor een van de programma`s terecht bij bevoegde trainers. Informeer naar data voor of individuele begeleiding bij een van onze Professionals.

Studeren

Een (mentor)lesprogramma van 7 lesuren voor studerende jeugd in het VO/MBO/HBO rondom succesvol leren, plannen en metacognitieve vaardigheden. Met unieke werkvormen en leer- en geheugentechnieken die aansluiten bij alle leeringangen. Door leerlingen keuzemogelijkheden te geven in hoe je kunt leren, ontstaat zelfbeschikking. Met een juiste planning ontstaat grip op je resultaten en dat motiveert!

Leerlingen kunnen voor een van de programma`s terecht bij bevoegde trainers. Informeer naar data voor jeugdtrainingen of individuele begeleiding bij een van onze Professionals.

Basis leerstof

Een lesprogramma van 8 bijeenkomsten van 75 minuten voor jongere jeugd die (nog) in de overgangsfase zitten naar het verbale denken. Met werkvormen rondom de basislesstof en het ontwikkelen van verbale capaciteiten. De chaos in het hoofd ordenen en grip krijgen op zaken als volgorde, details en procedureel denken. Denk hierbij aan goed lezen, spelling, klokkijken, begrijpend lezen en automatiseren.

Leerlingen kunnen voor een van de programma`s terecht bij bevoegde trainers. Informeer naar data voor jeugdtrainingen of individuele begeleiding bij een van onze Professionals.

Aanbieden

Alle werkvormen en leertechnieken uit de verschillende lesprogramma`s zijn uitwisselbaar en geschikt voor alle doelgroepen. Een bevoegd professional kan een programma kan chronologisch aanbieden (klassikaal of in groepjes), maar onderdelen kunnen bij individuele begeleiding (RT) ook los worden ingezet.

Complementair

Inhoudelijk vullen de 3 programma`s elkaar aan en zijn ze complementair. De werkvormen zijn in te zetten bij alle vakken en/of studies en geschikt voor alle doelgroepen van PO tot aan het WO. Een programma kan chronologisch worden aangeboden (bijvoorbeeld in mentorlessen) of binnen individuele begeleiding.

Jaarprogramma

Het jaarprogramma LEREN LEREN Methode is een combinatie van alle drie de programma`s om verspreid over een jaar aan te bieden. Het jaarprogramma is bedoeld voor scholen/praktijk die gedurende langere tijd gestructureerd en opbouwend willen werken aan studievaardigheid (leren leren). Een flexibele leidraad voor langere tijd met als doel leerlingen het beste uit zichzelf te laten halen. Er zijn 24 lessen van 45 minuten met een doordachte didactische leerlijn, opgebouwd uit de kennis en werkvormen van de drie korte programma`s. Een afgestemde afwisseling tussen denken, doen en ervaren.

Aandacht

In het hele land organiseren bevoegde professionals trainingen voor jeugd. Zij doen dit zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid. Er wordt altijd gewerkt met kleine groepen of, indien gewenst, met individuele begeleiding. Altijd optimale aandacht voor elke leerling. Binnen scholen die met de LEREN LEREN Methode werken, worden de leer- en werktechnieken ingevoegd in mentorlessen of de reguliere lessen/begeleiding.

Opleiding voor professionals/scholen

Onderwijs- en zorgprofessionals kunnen de LEREN LEREN Methode aanschaffen door de bijbehorende opleiding van 1 dag te volgen. Deze is inbegrepen en geeft u de licentie om bevoegd, zelfstandig en onbeperkt met alle kennis en materialen (werkbladen) te werken binnen uw praktijk of school. En (indien gewenst) mag u op onze website vermeld staan als bevoegd professional.

Studiedag kennismaking

Voor ouders en belangstellende jeugdbegeleiders is er een studiedag LEREN LEREN Methode waarin u kennis maakt met visueel leren en aantal leer- en werktechnieken uit de LEREN LEREN Methode. U krijgt zo een goed beeld van hoe visueel ingestelde jeugd leert en gaat naar huis met praktische informatie en enkele leertechnieken op het gebied van tekstbegrip, leren en automatiseren.

InCompany

Scholen en onderwijsorganisaties, zoals ambulante diensten en huiswerkinstituten, kunnen de LEREN LEREN Methode aanschaffen middels een teamtraining van 1 dag op eigen locatie. Ook kunt u een (dagdeel)workshop of kennismaking studiedag op locatie aanvragen.

Impressie

Voor een korte impressie: bekijk hier de uitzending van RTL 4 over de LEREN LEREN Methode.

Leren kun je leren

Ervaring leert dat leerlingen niet weten hoe ze moeten leren. Docenten en leerkrachten gaan er ten onrechte vaak van uit dat leerlingen in staat zijn aantekeningen en samenvattingen te maken. Maar ze hebben wel degelijk instructie nodig om dit goed te leren. Leerlingen blijven vaak hangen in het talige overschrijven, uittreksels maken of paar keer doorlezen. Effectief aantekeningen maken gaat echter verder. Denk hierbij aan doelgericht gebruik maken van kleuren, hoofd- en bijzaken onderscheiden, verbinden met kennis die je al weet en in eigen bewoording herhalen. Zo zet je metacognitieve functies in werking, creëer je overzicht en orden je de informatie zodanig dat het begrepen wordt en beter geleerd kan worden.

Enkele passages uit het betoog van onderwijspsycholoog Paul A. Kirschner in De Morgen van 17 september 2022:

“Wat werkt en niet werkt, is bekend. Maar niet altijd bij wie lesgeeft en evenmin bij de mensen die de lesgevers opleiden. Leerkrachten en docenten zijn het product van hetzelfde onderwijssysteem. Daarin hebben ze geleerd om netjes te onderlijnen of hun aantekeningen nog eens na te lezen”, aldus onderwijspsycholoog Paul A. Kirschner in De Morgen van 17 september 2022. Enkele passages uit zijn betoog:

“Veel leerlingen zijn erbarmelijk slecht in samenvattingen maken, omdat ze het simpelweg nooit goed geleerd en geoefend hebben. Ze zijn slecht in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. Ze schrijven passages over, maar kunnen hun gedachten niet op een overzichtelijke manier vormgeven in alinea’s of clusters. Dat is ook de reden waarom maar weinig leerlingen goed zijn in opstellen schrijven. De techniek om een goede samenvatting te maken zou al in het leerstofpakket van het lager onderwijs moeten zitten, en ook daarna, in de hele onderwijscarrière en in alle vakken. Samenvatten is een vaardigheid die je pas leert door te oefenen.”

“Bij een goede samenvatting haal je de belangrijkste informatie uit een bron en herformuleer je die in je eigen woorden. Daarna ga je op zoek naar verbanden tussen de nieuwe leerstof en je eigen voorkennis. Dat proces leidt tot een dieper begrip, omdat je verplicht bent om het materiaal in te korten, aan te passen of te parafraseren.”

Tekenen en interleaving

Door de juiste lesstof te visualiseren, te kaderen en in één overzicht te plaatsen, krijgen hersenen beter grip op de lesstof. Hierbij komen de natuurlijke talenten als associëren en logische verbanden leggen goed van pas. Onderzoek bewijst dat het tekenen drie soorten verwerking in het brein integreert: cognitieve uitweiding, afbeelding en motorisch coderen (motorisch spoor achterlatend). Zo onthoud je makkelijker en beter. Een heerlijk gevoel voor jeugd die het leren maar moeilijk vindt. Zo lukt het wel. Maar… goed plannen en ‘interleaving’ (afwisselen van te leren lesstof) is daarbij essentieel! Door overzicht en inzicht, verdwijnt de chaos uit het hoofd, maar ook uit de agenda.

Bronnen

  • Brod, G. (2020). Generative learning: Which strategies for what age? Educational Psychology Review.
  • Fiorella, L., & Mayer, R. E. (2016). Eight ways to promote generative learning. Educational Psychology Review, 28, 717–741.
  • J.Murre J.M., Janssen S.M.J., Rouw R., Meeter, M. Rise and decline of verbal and visuospatial memory, Universiteit van Amsterdam. American Psychological, Association 5th edition 2010
  • Liu, M., & Uesaka, Y. (2022). Identification of cognitive activities that underlie variations in lecture note-taking: an exploration of Japanese and Chinese high school students’ strategies in mathematics class. Frontiers in Education, 7:893237. doi:10.3389/feduc.2022.893237)
  • Van Kesteren M.T., Fernandez G., Norris D.G., Hermans E…J (2010). Persistent schema-dependent hippocampal‐neocortical connectivity during memory encoding, and postencoding rest in humans. Proc. Natl Acad Sci SA 107:7550-°©‐7555
  • Van Kesteren M.T, Rijpkema M., Ruiter D.J., Fernandez G.. (2010). Retrieval, of associative information congruent with prior knowledge is related to increased medial prefrontal activity and connectivity. JNeurosci 30: 15888‐15894
  • Wammes, J. D., Meade, M. E., & Fernandes, M. A. (2016). The drawing effect: Evidence for reliable and robust memory benefits in free recall. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 69, 1752–1776.

Wetenschappelijk onderzoek

Wetenschappelijk onderzoek bewijst de effectiviteit van de LEREN LEREN Methode

In een drietal wetenschappelijke onderzoeken* in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam die over een periode van twee jaar (2008-2010) zijn uitgevoerd, kwam naar voren dat de technieken uit de LEREN LEREN Methode zeer effectief zijn. Bij in totaal 148 leerlingen op 5 verschillende scholen verspreid over het land (groep 7 en 8 en MAVO-2) is onderzocht of de doelstellingen van de LEREN LEREN Methode, namelijk het verbeteren van het leren én het begrijpen van teksten, bewezen kunnen worden.

Verbetering leren/onthouden

De resultaten lieten een verbetering zien van gemiddeld 46,9% bij het onderdeel ‘leren/onthouden’ door gebruik van de visuele leertechniek ‘Kleurmethode’ (Color Markup). Terwijl er bij de controlegroep die op de traditionele schoolmanieren werkte, een afname van 31,0% te zien was.

Verbetering tekstbegrip

Met de visuele techniek ‘Concept map’ (mapping technique) verbeterde het tekstbegrip op mesoniveau (onderlinge verbanden in een tekst) met 50% verbetert ten opzichte van de controlegroep. Juist deze verbetering op het doorgronden van de samenhang binnen een tekst, is een antwoord op de huidige (begrijpend) lezen problematiek binnen het basis- en voortgezet onderwijsscholen.

Verbetering motivatie

Een bijkomstig gunstig effect van de inzet van deze visuele leertechnieken was dat de motivatie bij de onderzochte leerlingen steeg. Doordat teksten overzichtelijker werden door de toepassing van de Kleurmethode, ontstond inzicht en werden ze hanteerbaar.

Leren door congruentie

Uit recent onderzoek blijkt dat de hersenen informatie die aansluit bij wat we al weten (congruente informatie) op een andere manier verwerken dan informatie die geheel nieuw voor ons is (incongruente informatie). Nieuwe informatie wordt makkelijker onthouden als deze verband houdt met iets dat we al weten. Er is behalve het hippocampussysteem (dat voornamelijk door herhaling informatie naar de neocortex overbrengt, zodat het in het langetermijngeheugen terechtkomt) nog een ander hersengebied betrokken bij het verwerken van congruente informatie: de mediale prefrontale cortex (MPC).

De MPC detecteert in hoeverre nieuwe informatie congruent is met reeds aanwezige kennis. Op basis daarvan slaat het de informatie op. Als er congruente nieuwe informatie wordt verwerkt, remt de MPC de encodering via het tragere hippocampussysteem, maar bevordert de integratie in een reeds bestaand netwerk van onderling verbonden representaties in de neocortex. Als de MPC geen congruentie detecteert, komt dit hersengebied niet in actie en moet er via het hippocampussysteem een geheel nieuw geheugenspoor gevormd worden dat eerst herhaaldelijk ‘afgespeeld’ moet worden voordat de neocortex het uiteindelijk integreert. Associaties leggen een relatie met de voorkennis en versnellen het proces om informatie in de neocortex en het langetermijngeheugen te krijgen om zo in het bewustzijn te kunnen worden teruggeroepen.

Bronnen

* Van Kesteren MT, Fernandez G, Norris DG, Hermans EJ (2010). Persistent schema-dependent hippocampalneocortical connectivity during memory encoding and postencoding rest in humans. Proc. Natl.Acad Sci USA 107:7550-7555

* Van Kesteren MT, Rijpkema M, Ruiter DJ, Fernandez G (2010). Retrieval of associative information congruent with prior knowledge is related to increased medial prefrontal activity and connectivity. JNeurosci 30: 15888-15894

*Murre en Bezem (2013). Testing a method based on concept maps to improve learning from informational texts in elementary and middle school, submitted.

Leren vanuit eigen talenten

Verbale capaciteiten

Van nature verwerft en verwerkt het jonge kinderbrein informatie visueel-zintuigelijk. Een snelle, beeldende, associatieve manier van denken. Tijdens de basisschoolperiode ontwikkelt het brein de zogenaamde verbale capaciteiten. Denk hierbij aan goed luisteren (fonologie), op volgorde denken, details zien, maar ook de vaardigheid van gedragsregulering (de EF). Deze verbale capaciteiten zijn nodig om grip te krijgen op leersucces.

Balans

Rond het 12e levensjaar (eind basisschool) is er in het brein een balans ontstaan tussen visuele en verbale informatieverwerving en -verwerking. Een leerling kan, naar gelang de situatie, beide leerstrategieën inzetten en gaat op intelligentieniveau naar het voortgezet onderwijs. Tenminste… zo zou het moeten zijn.

Intelligentie

Uit het PISA-onderzoek van 2022 blijkt dat zo’n 33% van onze 15-jarigen functioneel ongeletterd is. Dat wil zeggen dat bijna 1 op de 4 leerlingen de basisschool verlaat met onvoldoende verbale capaciteiten. Dit hiaat zorgt ervoor dat intelligentie gepasseerd wordt bij de keuze van onderwijsniveau.

Op het vmbo en mbo zitten veelal leerlingen die het verbale denken niet of onvoldoende beheersen, maar niet per definitie een laag IQ hebben. Denk hierbij ook aan situaties van dyslexie en concentratie- en/of gedragsproblemen. Ook hoogbegaafde leerlingen die de snelle, associatieve visuele leerstrategie vaak onbewust niet loslaten. Niet de lesstof is dan het probleem, maar de verbale manier van aanbieden, verwerken en toetsen!

Aansluiting visuele leerstrategie

De LEREN LEREN Methode sluit aan bij de oorspronkelijke visuele talenten van het brein in combinatie met het talige, procedurele denken dat school verlangt. Leerlingen ervaren herkenning en merken dat nieuwe informatie (lesstof) als vanzelf opgenomen en onthouden wordt. Zo zorgen succeservaringen voor motivatie. Een opwaartse spiraal om het beste uit jezelf te halen!

Meerdere leerstrategieën

Wetenschappers, waaronder ook Jelle Jolles (professor neuropsychologie e.m.) benadrukken het leren vanuit meerdere strategieën. Sommigen zijn erg goed in visueel denken (beelddenken) en/of hanteren het als een voorkeursstrategie. Omwille van een brede ontplooiing is het goed dat jeugd die vrijwel uitsluitend of heel erg veel de visuele leerstrategie hanteert ook wordt geleerd om andere strategieën te gebruiken. Andersom geldt het ook dat diegenen die bij voorkeur een talige of een handelingsstrategie (of andere) hanteren, meer leren visualiseren.

Beeld en taal

Door meerdere leerstrategieën te combineren wordt met de LEREN LEREN Methode optimaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden van het brein. Hierdoor zal nieuwe informatie makkelijker en sneller onthouden worden. De kennis gaat als vanzelf naar het langetermijngeheugen. Met visuele werkvormen en het aanleren van geheugentechnieken ontstaat inzicht in de werking van het brein, waardoor bewuster en beter geleerd wordt. Door overzicht te houden, wordt informatie behapbaar en inzichtelijk.

Lesstof visueel maken

De LEREN LEREN Methode bevat vele uniek leertechnieken om lesstof goed en structureel op te slaan en te begrijpen. Van het automatiseren van lesstof, plannen van (huis)werk, woordjes leren, tekstbegrip, effectief onthouden en communiceren tot zelfvertrouwen en grip op het eigen leerproces. Een compleet pakket van leer-, werk- en geheugentechnieken dat op alle leeftijden en niveaus in te zetten is.